نكات ضروري در رابطه با انتخاب گوشي هاي حفاظتي و محافظ گوش
به نقل از فروشگاه ايمني ها؛ سر و صداي بالا يكي از عوامل زيان آور محيط كار مي باشد كه به دليل تاثير منفي فيزيولوژيكي، روحي، رواني و اجتماعي بر روي انسان به عنوان يكي از مهم ترين عوامل زيان آور، محيط كار به حساب مي آيد. از جمله اثرات منفي اين عامل زيان آور تاثير آن بر روي حس شنوايي است.
با توجه به اينكه، حس شنوايي انسان بر گفتار و زبان، پردازش هاي رفتاري و شخصيتي هنجار در جامعه، يادگيري و توانايي ارتباط با محيط در ارتباط مستقيم است، يكي از مهم ترين حواس بدن و سرمايه وجودي انسان به شمار مي رود و مهم ترين دروازه اي است كه انسان از طريق آن وارد دنياي اطراف خود مي شود، بنابراين لازم است انسان براي سلامتي آن كوشا باشد.
براي حافظت از اين حس تاثير گذار و اساسي لازم است به موازات پيشرفت هاي تكنولوژي و ايجاد آلودگي صوتي، تدابيري براي سلامتي آن انديشيده شود. يكي از اين تدابير كه سهل و ساده ترين روش براي حفاظت شنوايي است استفاده از گوشي محافظ ايمني ها مي باشد كه استفاده از آن براي حفظ سيستم شنوايي در محيط كار پر سر و صدا ضروري است.
گوشي هاي ايمني مانعي بين منبع توليد صدا و گوش ايجاد مي كند. در صورتي كه در كاربرد آنها طريقه استفاده صحيح و نكات بهداشتي رعايت نشود نه تنها سيستم شنوايي افراد را محافظت نمي كنند بلكه مي توانند ضررهاي جبران ناپذيري به اين بخش مهم وارد كنند.
? انواع گوشي هاي حفاظتي :
گوشي هاي حفاظتي را به چند دسته تقسيم مي كنند.
هر كدام از انواع مختلف اين گوشي ها داراي مزايا و معايبي هستند كه آنها را از يكديگر متمايز مي سازد. بديهي است كه نمي توان به اطمينان از يك وسيله خاص به عنوان بهترين نوع يادكرد بلكه انتخاب نوع وسيله حفاظتي گوش بايد با توجه به شرايط و عوامل محيط كار انجام گيرد.
? ايرپلاگ (EarPlag)
اين گوشي طوري طراحي و ساخته شده است كه در مجراي خارجي گوش قرار مي گيرد. اين نوع محفاظ گوش، به طور معمول ارزان قيمت و داراي دوام كوتاه و محدود بوده و انواع يك بار مصرف تا استفاده چند ماهه آنها وجود دارد. معروف ترين آنها از جنس لاستيك، اسفنج فايبرگلاس، اسفنج وينيل است.
? ايرماف (Ear Muff)
اين گوشي كه رايج ترين وسيله حفاظتي در محيط كار صنعتي محسوب مي شود از دو پوسته صلبي با فرم نيم كرده و يا شكل هاي مشابه غير منظم تشكيل شده كه توسط يك تسمه فلزي در مقابل گوش قرار مي گيرد. در محل تماس پوسته هاي گوشي با سر يك لايه نرم و انعطاف پذير قرار مي گيرد كه در پيرامون لاله گوش كيپ مي شود اين نوع گوشي ها داراي اجزاي اصلي هستند كه عبارتند از:
– فنجانك (Cup) كه از پوسته هاي سفت به فرم نيم كره يا اشكال ديگر تشكيل شده است.
– بالشتك (Cushion) داراي لايه لاستيكي و انعطاف پذيري است كه پيرامون لاله گوش قرار مي گيرد.
فنر (Headband) دو فنجانك را در دو طرف گوش ثابت نگه مي دارد.
? كلاه محافظ Helmet
اين وسيله از يك كلاه محافظ كه قسمت اعظم سر را مي پوشاند، تشكيل شده است. اين وسيله حفاظتي گوشي از قديمي ترين، عجيب ترين و گرانترين وسيله فردي محسوب مي شود. عملكرد آكوستيكي آن نيز تاكنون چندان متفاوت و برتر از گوشي هاي محافظ نبوده است، استفاده از آن تنها به عنوان يك محافظ، چندان معقول به نظر نمي رسد اما اگر حفاظت سر مطرح باشد مي توان از آن به عنوان يك محافظ در مقابل صدا ياد كرد.
Semi insert يا Partical insert اين واژه ها شامل گروهي از وسايل حفاظت شنوايي بوده كه در واقع تركيبي از پلاگ و گوشي حفاظتي است. يعني قسمت اصلي و فعال آن شبيه پلاگ (توپي) است كه در داخل مجراي گوش قرار مي گيرد. اما قسمتي از آن نيز بيرون از گوش واقع شده و توسط يك نوار نگهدارنده بر روي سر نگه داشته مي شود.
? محافظ هاي فعال (Active Protectors)
رويكرد اغلب مردم در رابطه با انتخاب ايرپلاگ بر اساس رنگ و شكل و سليقه شخصي مي باشد. فرضيه عمومي اين است كه هر ايرپلاگي كه در گوش قرار گيرد از شنوايي من محافظت مي كند و مشخصات آن اهميتي ندارد.
كانال گوش داراي اندازه‌ها و اشكال مختلفي است كه هر دو عامل تناسب و سطوح محافظتي ايرپلاگ تاثيرپذير ميباشد، به علاوه راحتي گوش و عدم احساس فشار در داخل كانال گوش نيز تاثيرگذار است.
بر اساس مطالعه انجام گرفته در مورد اندازه كانال گوش در نژادها و جمعيت‌هاي مختلف نتايج مبني بر كوچكتر بودن تقريباً ?? درصدي اندازه كانال گوش خانم‌ها نسبت به آقايان به‌دست آمده است، همچنين افرادي كه از نسل‌هاي آسيايي و آفريقايي بودند كانال گوش كوچك‌تري نسبت به نسل‌هاي اروپايي در مقايسه جمعيتي داشتند.
يكي از مزاياي ارائه تنوع در اشكال و اندازه‌هاي وسايل محافظ شنوايي در حقيقت اين نكته است كه مبلغ خريد تمام شده بدون افزايش بوده و يا با افزايش ناچيزي همراه ميباشد.
آزمايش تناسب وسايل محافظ شنوايي به كاربر اجازه مي‌دهد كه محافظ‌هاي شنوايي گوناگوني را كه ممكن است براي او مناسب باشند را امتحان كند. غالباً اولين ايرپلاگ انتخاب شده توسط كاركنان به عنوان بهترين گزينه براي آنها نمي‌باشد. با وجود چندين نوع از ايرپلاگ، تصميم گيري مي‌تواند در رابطه با اينكه كدام ايرپلاگ براي كاربر مورد نظر انتخاب بهتري باشد سخت گردد. چه اقدامي مشاور ايمني مي‌بايست انجام دهد بعد از زماني كه كاربر از اولين ايرپلاگ خود محافظت كمي مي‌گيرد؟
منظور از محافظ هاي فعال آن دسته از وسايل حفاظتي است كه كاهش تراز صدا در آنها به كمك تركيبي مناسب از عناصر الكترونيك صورت مي گيرد. كه به آنها جاذبه هاي الكترونيك نيز گويند. اين وسايل به دلايل مختلف هم چون گراني، حجيم بودن، وابستگي زياد به فركانس و … كاربرد زيادي ندارد.
براي كاربرد زياد دو نوع گوشي ايرماف و ايرپلاگ در صنعت و استفاده بهينه و بالا بردن كارايي اين دو محافظ شنوايي لازم است موارد زير در استفاده از آنها رعايت شود.
? طريقه استفاده از گوشي روگوش (ايرماف):
– صفحات گوشي را از داخل صفحات نگهدارنده بيرون بكشيد و مطمئن شويد بالشتك ها و نم گيرها به طور صحيح روي گوشي قرار گرفته اند.
– ركاب هاي فلزي را در امتداد نوار نگهدارنده تا آخر بيرون بكشيد.
– ركاب ها را به داخل بلغزانيد تا باند نگه دارنده به آرامي روي سر قرار بگيرد. قرار گرفتن لايه ضخيم مو يا موارد ديگر زير بالشتك تاثير حفاظت شنوايي آن را كاهش خواهد داد.
– قاب هاي گوشي را روي گوشي ثابت كنيد به اين صورت كه فلش يا علامت Top براي ثابت شدن بهتر سمت بالاي گوشي باشد و هد باند را به طور دقيق بر روي سر قرار دهيد.
– از گوشي خودتان به درستي مراقبت كنيد و بعد از استفاده در هواي خنك و خشك به دور از تابش مستقيم نور خورشيد قرار دهيد و مواقعي كه از گوشي استفاده نمي كنيد بايد با مايع آب و صابون و آب ولرم شسته شود و به هيچ وجه نبايد از مواد حلال و تميز كننده استفاده شود.
? طريقه استفاده از گوشي داخل گوش (ايرپلاگ):
– ابتدا بند گوشي را در جاي خود محكم كنيد.
– گوشي را در داخل گوش قرار دهيد.
– با يك دست لاله گوش را به طرف بالا و خارج بكشيد و با دست ديگرگوشي را به آرامي با حركت چرخشي به داخل كانال گوش بفرستيد.
– گوشي بايد طوري قرار گيرد كه حداكثر حفاظت خوب و مطمئن را فراهم سازد و برا ي خارج كردن گوشي، لاله گوش را به همان ترتيب قبلي گرفته و با حركت چرخشي، گوش را خارج كنيد.
– به دليل اينكه در زمان قرار دادن و خارج كردن سريع گوشي مي تواند باعث صدمه به پرده گوش (پرده صماخ) شود بنابراين لازم است حركت چرخشي در زمان قرار دادن و خارج كردن گوشي رعايت شود.
– گوشي ها بايد به طور مرتب تميز شوند و براي تميز كردن از آب ولرم و مايع صابون استفاده شود.
– گوشي ها، هر روز در پايان كار (به طور روزانه) بايد شسته شوند.
– در محيط هاي پر سر و صدا، براي محافظت بيشتر سيستم شنوايي بهتر است از گوشي داخل گوش و گوشي رو گوش به صورت تركيبي (همزمان) استفاده شود.
انتخاب نوع ايرپلاگ بر اساس موارد ذيل مي باشد :
سايز
چوب پنبه‌اي كه درب بطري را مي‌پوشاند (اگر بزرگتر از دهانه بطري باشد نمي‌توان آن را داخل نمود و اگر كوچكتر باشد مايعات بطري از كنار آن نشت مي‌كند)، ايرپلاگي كه خيلي بزرگ و يا خيلي كوچك باشد هرگز نمي‌تواند عايق صوتي خوبي باشد. به دهانه كانال گوش كاربر جهت تشخيص اينكه آيا ايرپلاگ با اندازه ديگري مناسب خواهد بود نگاه كنيد.
ايرپلاگ ها در اندازه‌هاي مختلفي ساخته ميشوند و چيزي به عنوان يك ايرپلاگ براي تمامي اندازه‌ها مناسب ميباشد وجود ندارد.
اندازه‌ها و اشكال استاندارد جهت بهتر ساخت متناسب ايرپلاگ ها با گوش كاربران در كارگاه چه خواهد بود؟
نتايج به‌دست آمده از هزاران آزمايش تناسب در كارگاه‌هاي مختلف نشان داده‌اند كه ? نوع ايرپلاگ هاي ذيل، دست كم تناسب مطلوبي را ارائه مي‌دهند:
- ايرپلاگ بزرگ از جنس فوم
- ايرپلاگ بزرگ با قابليت استفاده مجدد
- ايرپلاگ كوچكتر از جنس فوم
- ايرپلاگ كوچكتر با قابليت استفاده مجدد
اشكال
كانال‌هاي گوش داراي اشكال مختلفي مي‌باشند.
اير پلاگ مناسب گوش با كانال‌هاي دايره‌اي ، ايرپلاگ هاي پله‌اي مي باشد .
اير پلاگ مناسب گوش با كانال هاي بيضوي يا دهانه كانال گوش به شكل شكافت،ايرپلاگ هاي از جنس فوم توصيه مي گردد.
دهانه كانال گوش‌ها ممكن است دايره‌اي، بيضوي و يا به شكل شكاف باشند.
سهولت در قرار دادن داخل گوش:
ايرپلاگي كه داراي دسته ميباشد ممكن است براي برخي از كاركنان وارد نمودنش به داخل گوش آسانتر باشد.
علاوه بر موارد ذكر شده، تعداد زيادي از گزينه‌ها در ايرپلاگ ها موجود مي‌باشند كه در انتخاب صحيح ايرپلاگ بتوان از آنها استفاده نمود.
عواملي از قبيل :
– داراي بند و يا بدون بند
– يكبار مصرف و يا چند بار مصرف بودن
– ايرپلاگ هايي كه از سر هم بندي قطعات مجزا مي‌باشند (ايرپلاگ هاي مورد استفاده در صنايع غذايي)
– ميرايي به يك اندازه در فركانس‌هاي مختلف
اما يك ويژگي بارزي كه در همه ايرپلاگ ها موجود بوده و عامل خوبي جهت انتخاب ايرپلاگ نمي باشد؛ درجه كاهش سروصدا و يا NRR مي باشد.
NRR ايرپلاگ عاملي بر حسب محاسبات داخل لابراتوار بوده و تخمين مقدار محافظت آن در شرايط ايده آل آزمايشگاهي و با تناسب از نظر شكل و اندازه ايرپلاگ با كانال دريافت كننده بدست آمده است. بر اساس پروتكل آزمايش مقدار NRR؛ ايرپلاگ هاي بزرگ از جنس فوم داراي درجه كاهش سروصدا بالاتري مي باشند.
اما اگر مدير ايمني ايرپلاگ هايي را فقط بخاطر داشتن NRR بالا انتخاب نمايد، ضمن اينكه انتخاب او كاملاً مخالف سياست تنوع توليد ايرپلاگ مي باشد. مدير ايمني در عوض تعداد زيادي از كاركنان را خواهد يافت كه نمي توانند ايرپلاگ بزرگ از جنس فوم را داخل گوش خود قرار دهند. اگر بزرگي به تنهايي معيار انتخاب قرار گيرد، تعداد زيادي از كاركنان مجبور مي شوند ايرپلاگي را استفاده نمايند كه ظاهراً در داخل گوش ها قرار گرفته، اما در حقيقت بعلت عدم تناسب با كانال داخلي گوش و كاهش سطح NRR نسبت به عدد درج شده محصول كه بر روي جعبه اش نيز نخواهد رسيد.
براي مشاهده و خريد گوشي مناسب كار خود مي توانيد با كارشناسان فني و فروش فروشگاه اينترنتي ايمني ها به نشاني www.imeniha.com مراجعه نماييد. اميدواريم مطالب ذكر شده مورد توجه شما عزيزان گرفته باشد.
